Zbog svoje funkcionalnosti, trajnosti, ekonomičnosti primene i velikog izbora arhitektonskih rešenja u dizajniranju i projektovanju objekata, čelik spada u red najčešće korišćenih materijala u savremenom građevinarstvu. Ipak, pri izbijanja požara, za relativno kratko vreme nezaštićeni čelik može dostići kritičnu temperaturu na kojoj gubi stabilnost i nosivost, što može uzrokovati rušenje građevine i katastrofalne socijalne i ekononske posledice. Stoga ne čudi podatak da od ukupne potrošnje intumescentnih premaza u svetu, oko 80% odlazi na zaštitu čelika.
Građevinski materijali, odnosno elementi kao što je strukturni čelik, klasifikovani su prema svom ponašanju prilikom požara. Izdržljivost materijala u požaru je određena vremenskim testovima, izražena u minutima i podeljena u kategorije. Tako se na primer podela, u zavisnosti od standarda zemlje u kojoj se vrši testiranje, izražava vremenom PP zaštite od 30, 45, 60, 90 i više minuta.
Vremenska promena porasta temperature u ispitnoj peći
Temperatura peći
Temperatura čelika ispod intumescentnog premaza
Ispitna peć
Izgled čeličnih profila posle ispitivanja u peći
Pored tipa čelika, od presudne važnosti za klasifikovanje otpornosti na požar određenog građevinskog elementa je definisanje dimenzija, geometrije i broja izloženih strana, koji se izražavaju Faktorom preseka profila fp=Fp/V (m-1).
On opisuje odnos efektivnog obima profila koji je izložen vatri (Fp) i površine poprečnog preseka profila (V).
Čelični profili sa višim faktorom preseka, na primer fp = 300 m-1 (veliki obim i mala površina poprečnog preseka) imaju malu otpornost prema požaru i zato im je potreban visok nivo protivpožarne zaštite, odnosno veće debljine filma ekspandujućeg premaza da bi odgovarali zahtevanom trajanju PP zaštite.
Čelični profili sa manjim faktorom preseka, na primer fp = 160 m-1(mali obim i velika površina poprečnog preseka), imaju veću otpornost prema požaru i zato im je neophodna manja protivpožarna zaštita odnosno manje debljine filma intumescentnog premaza.
A
Čelični profil sa manjim vrednostima faktora preseka. Veća otpornost prema požaru i potreban niži nivo protivpožarne zaštite
B
Čelični profil sa većim vrednostima faktora preseka. Manja otpornost prema požaru i potreban viši nivo protivpožarne zaštite.
Nezaštićeni čelični nosač prilikom požara relativno brzo može dostići kritičnu temperaturu (oko 500° C), nakon čega dolazi do deformacije, a zatim do rušenja dela konstrukcije ili celog objekta. Deformacija čeličnog nosača je posledica naglog opadanja čvrstoće čelika koja se javlja već na 200°C, dok na 500°C opada na polovinu početne vrednosti. Deformacijom čeličnih stubova nastaju izvijanja i gnječenja; grede se savijaju i u nekim slučajevima kidaju, pa posle plastičnog savijanja dolazi do kolapsa dela zgrade ili objekta u celini. U zavisnosti od vrste i količine gorivih materija i uslova ventilacije, požar može imati vrlo različitu dinamiku, termičku snagu i jačinu, što utiče na termičko opterećenje konstrukcija.
Prikaz zaštićenih nosećih stubova, među ostalim nezaštićenim i deformisanim delovima konstrukcije posle požara
Iz svega navedenog proističe važnost protivpožarne zaštite čeličnih konstrukcija. Mnogi sistemi u vidu vermikulitnih maltera, ploča od negorivih materijala, mineralne vune, raznih perlitnih maltera i slično, pokazali su se kao dodatno opterećenje konstrukcija, uz komplikovanu primenu i lošiji finalni izgled. Stoga je sistem baziran na ekspandujućim premazima trenutno najbolji izbor u ovoj oblasti.
Primeri FIRESTOP sistema PP i AKZ zaštite
FIRESTOP sistemi zasnovani na premazima FIRESTOP steel X-MART 110 i FIRESTOP steel X-MART 111 predstavljaju idealno rešenje za efikasnu zaštitu čeličnih konstrukcija od požara u enterijeru i uslovima ograničenom eksterijeru. U kombinaciji sa odgovarajućim antikorozivnim osnovnim i završnim premazima, pružaju i zaštitu od korozije i atmosferskih uticaja, kao i vizuelnu atraktivnost tretiranih elemenata.
Želite da saznate više o našim proizvodima i uslugama?
